Boli Cię bark po nagłym wykonaniu ruchu ręką, po grze w siatkówkę lub po podniesieniu ciężkiego przedmiotu? Nie bagatelizuj objawów, bo nieleczone kontuzje barku mogą dawać objawy miesiącami, a nawet latami. Prawidłowe zdiagnozowanie urazu barku pozwala na wdrożenie leczenia, zanim problem zacznie narastać. Podstawowym badaniem, jakie oprócz zdjęcia rentgenowskiego warto wykonać po kontuzji barku, jest USG.
Jakie dolegliwości mogą być wskazaniem do USG barku?
Wskazaniem do USG stawu barkowego jest występujący ból, zarówno ten, który pojawił się bezpośrednio w trakcie kontuzji, jak i ten przewlekły. Warto wykonać USG barku także wtedy, gdy ból w okolicy barkowej pojawił się po intensywnym treningu czy innym wysiłku fizycznym. Do wykonania USG barku powinien też skłonić ból utrzymujący się po nagłym podniesieniu czegoś ciężkiego. Dolegliwości bólowe w takich przypadkach mogą świadczyć np. o nadwyrężeniu tkanek miękkich okołobarkowych, takich jak ścięgna mięśniowe i więzadła. Ich obraz może dać badanie USG barku, które, wraz z RTG jest podstawą w diagnostyce tego stawu.
Oprócz bólu barku objawem mogącym być wskazaniem do wykonania USG jest także ograniczenie ruchomości w stawie barkowym. Jeżeli po urazie nie możesz podnieść ramienia lub podnosisz rękę w niepełnym zakresie, nie możesz sięgnąć za plecy, nie potrafisz podnieść ręki bokiem, to również są przesłanki do pilnej konsultacji ortopedycznej z USG barku.
Badanie to jest przydatne także wtedy, gdy problem sprawia leżenie na boku po stronie bolesnego barku i gdy siła mięśniowa ramienia jest po kontuzji osłabiona. Gdy nie możesz wykonywać codziennych czynności, gdyż czujesz, że ręka jest mniej sprawna lub gdy odczuwasz drżenie mięśni ręki przy czynnościach, które do tej pory nie sprawiały Ci problemu. Jeśli takie objawy pojawiły się po kontuzji, nagłym ruchu ramienia lub po dźwiganiu ciężkiego przedmiotu, jest to wskazanie do pilnej konsultacji ortopedycznej i zbadania barku.
Trzeszczenie w stawie podczas ruchu i wrażenie przeskakiwania lub tarcia w środku również są wskazaniami do wykonania USG barku, podobnie jak odczucie niestabilności stawu podczas ruchów.
Również objawy urazów, takie jak obrzęk i krwiak (np. po uderzeniu barkiem lub silnym naciągnięciu stawu), jeżeli RTG nie wykazało zmian, są wskazaniami do wykonania badania USG stawu barkowego. Może ono od razu pokazać, co dzieje się w stawie i w tkankach, które go tworzą. Obraz jest widoczny w trakcie badania na ekranie monitora. Lekarz ma więc w czasie rzeczywistym wgląd w mięśnie, więzadła i inne tkanki okolicy okołobarkowej. Wynik dostępny jest w trakcie tej samej wizyty. Jeżeli zajdzie taka potrzeba, lekarz konsultujący może skierować także na inne badania barku, takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.
Co może wykazać USG barku?
USG barku jest badaniem mogącym zobrazować stan więzadeł, ścięgien mięśniowych, powierzchni stawowych i innych elementów stawu. Może być pomocne w diagnostyce kontuzji, w których doszło do:
- naderwania więzadeł stawu barkowego,
- naderwania lub zerwania ścięgien okolicy okołobarkowej,
- uszkodzenia stożka rotatorów (jest ono częste zwłaszcza u sportowców),
- uszkodzenia obrąbka stawu ramiennego,
- wysięku w stawie ramiennym, mogący świadczyć o stanie zapalnym stawu,
- zwichnięcia w obrębie barku.
Ponadto USG barku może być pomocne w diagnostyce takich dysfunkcji i problemów, jak:
- zespół ciasnoty podbarkowej,
- dysfunkcje stożka rotatorów,
- zarastające zapalenie torebki stawowej barku,
- zmiany zwyrodnieniowe w barku (mogące być związane z przeciążeniami),
- zapalenia ścięgien,
- zapalenia kaletek maziowych w barku,
- zwapnienia w stawie barkowym.
Dlaczego bark tak łatwo ulega kontuzjom?
Bark jest stawem, który łatwo ulega kontuzjom, a trudno się leczy. Za taki stan rzeczy odpowiada m.in. liczba kierunków, w jakich możliwe są ruchy w stawie barkowym. W barku możemy wykonać zgięcie i wyprost (gdy ponosimy i opuszczamy wyprostowane ramię), odwiedzenie i przywiedzenie, rotacje (wewnętrzną i zewnętrzną) oraz obwodzenie. To wszystko daje nam wiele możliwości ruchowych, ale przy tym też dużo okazji do naciągnięć, naderwań i innych kontuzji.
Bark to cały kompleks złożony ze stawu ramiennego, obojczykowo-barkowego, mostkowo-obojczykowego, łopatkowo-piersiowego i tkanek miękkich, ważnych dla stabilizacji i ruchomości stawu. Już sama złożona budowa, wraz z wieloma funkcjami są czynnikami sprawiającymi, że urazy tej okolicy zawsze powinny być specjalistyczne leczone.
W leczeniu każdej kontuzji, w tym barku o skomplikowanej budowie, duże znaczenie ma wczesna diagnostyka. Jednym z jej elementów jest właśnie USG barku. Może ono pomóc wykluczyć naderwania lub zerwania mięśni i więzadeł lub je szybko wykryć. Wczesne zauważenie naderwań tkankowych to szansa na zmniejszenie ryzyka pogłębienia urazu. Gdy nie mamy świadomości naderwania ścięgna, możemy przez przypadek wykonać ruch, który jeszcze bardziej uszkodzi tkanki.
Dlaczego po kontuzji wartościowe jest USG barku?
USG stawu barkowego jest bardzo wartościowym badaniem, gdyż pozwala zobaczyć staw także w ruchu. Daje to możliwość zauważenia szczegółów, które mogłyby nie być widoczne w badaniach, do których staw jest ustawiany nieruchomo. Lekarz może w trakcie badania poruszać stawem lub poprosić o wykonanie określonego ruchu i na różne sposoby ustawiać kończynę, aby jeszcze lepiej zobaczyć elementy stawu. Możliwość obserwacji, jak pracuje staw, jest cenną informacją przydatną do trafnej diagnozy i dobrego zaplanowania leczenia.
Lekarz wykonujący USG barku w takich przypadkach dobrze zadecyduje o dalszych krokach (może założyć unieruchomienie, zlecić ortezę lub stwierdzić konieczność np. operacyjnego zszycia więzadła lub ścięgna mięśniowego).
Do jakiego lekarza zgłosić się z bólem barku po kontuzji?
Po każdej kontuzji ważne jest, aby bark zobaczył lekarz. Leczeniem urazów barku zajmuje się ortopeda. Najlepiej, aby był to specjalista, który na miejscu może podczas konsultacji od razu wykonać USG barku. Ortopeda po dokładnej diagnostyce zaplanuje leczenie i będzie monitorować jego przebieg. Jeżeli kontuzja barku wystąpiła u sportowca, na dalszych etapach może być potrzebna konsultacja z lekarzem medycyny sportowej, aby bezpiecznie wrócić po leczeniu do treningów.
USG barku Warszawa – gdzie można zgłosić się z bólem barku?
Konsultacja ortopedyczna z USG barku w Warszawie możliwa jest np. w Centrum Fizjoterapii SPINETIC. Ortopedzi z Centrum SPINETIC przyjmują w placówkach na Ursynowie (ul. Belgradzka 3) i w dzielnicy Wola (ul. Waliców 13). Jeżeli zaszłaby taka potrzeba, w SPINETIC oprócz USG barku można skorzystać z konsultacji u specjalisty leczenia bólu i wykonać także iniekcję dostawową (w tym pod kontrolą USG) lub blokadę nerwu nadłopatkowego przy uporczywych bólach barku.
W Centrum SPINETIC przyjmuje też lekarz medycyny sportowej, co może być przydatne dla osób związanych ze sportem, po kontuzji barku. W SPINETIC prowadzona jest także kompleksowa fizjoterapia stawu barkowego po urazie i w przewlekłych dysfunkcjach barku. Fizjoterapia pourazowa w SPINETIC obejmuje techniki terapii manualnej, kinezyterapię (w tym z wykorzystaniem systemu DAVID do pomiarów zakresu ruchu w barku i siły mięśniowej, a na podstawie tych parametrów do zaplanowania bezpiecznego usprawniania). W SPINETIC dostępne są także zabiegi takie jak fala uderzeniowa, przezskórna elektroliza EPTE, laser wysokoenergetyczny, elektroterapia, fotostymulacja, terapia TECAR i wiele innych metod wspomagających gojenie i wspierających na etapie leczenia kontuzji.
Jeśli przytrafiła Ci się kontuzja barku, pamiętaj, że diagnostyka to podstawa. Nieinwazyjne badanie USG barku może szybko dać odpowiedź, co dzieje się w stawie. Na badanie nie potrzeba skierowania, można bezpiecznie je wykonać zarówno u dorosłego, jak i u dziecka.
Bibliografia:
- Krzyżanowski, W. (2012). Zastosowanie ultrasonografii w ocenie obrąbka stawu ramiennego. Część I: Anatomia ultrasonograficzna i technika badania. Journal of Ultrasonography, 12(49).
- Jeka, S., Dura, M., & Waszczak-Jeka, M. (2016). Ultrasonografia najczęstszych zespołów bólowych kończyny górnej w ambulatoryjnej praktyce reumatologicznej. In Rheumatology Forum (Vol. 2, No. 3, pp. 125-129).
